สมุทัยหรือทุกขสมุทัยหรือทุกขสมุทัยอริยสัจเป็นหลักธรรมข้อหนึ่งในหมวดอริยสัจหรืออริยสัจ๔หมายถึงเหตุปัจจัยที่ทำให้เกิดทุกข์ซึ่งเกิดจากตัณหา"ดูกรภิกษุทั้งหลายข้อนี้แลเป็นทุกขอริยสัจคือความเก